TÜBİTAK, Türkiye'nin Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla önemli bir role sahiptir. 2013 yılından bu yana her 2 yılda bir hazırlanan "TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları" çalışması, ülkemizin bilim ve teknoloji alanındaki önceliklerini belirlemekte ve bu doğrultuda stratejik adımlar atılmasına yardımcı olmaktadır.
Güncel öncelikli konuları içeren 2024-2025 TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları çalışması, 12. Kalkınma Planı ulusal vizyonuyla uyumlu olarak "Çevreye Duyarlı, Afetlere Dayanıklı, İleri Teknolojiye Dayalı Yüksek Katma Değer Üreten" bir ekosistem hedeflemektedir. Bu kapsamda, "yeşil" ve "dijital" ikili dönüşüm odaklanarak, 4 ana bölümde 252 kritik ürün/teknolojiyi ve toplamda 482 öncelikli konuyu içermektedir.
Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritasında Yer Alan Ar-Ge ve Yenilik Konuları
Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası'nın hazırlanmasını sağlamıştır. Bu yol haritası, üretim zincirlerinin ilk aşamalarında temel girdiler sağlayan ve karbon emisyonu açısından kritik öneme sahip sektörlerde yeşil büyüme için belirlenen hedefleri içermektedir.
2053 net sıfır emisyonu hedefi ve yeşil kalkınma politikası doğrultusunda çığır açıcı Ar-Ge ve yenilik temelli çözümleri hayata geçirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, 2026, 2030 ve 2035 yıllarına yönelik belirlenen hedefler, sektörlerin yeşil dönüşüm sürecinde önemli bir rol oynamaktadır.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve İklim Değişikliğine Uyuma Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Konuları
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın öncülüğünde düzenlenen İklim Şurası'nda, TÜBİTAK koordinasyonundaki Bilim ve Teknoloji Komisyonu tarafından ülkemizin 2053 net sıfır emisyonu hedefi ve yeşil kalkınma politikası doğrultusunda çığır açıcı Ar-Ge ve yenilik temelli çözümler üretmek için çalışmalar yürütülmüştür. Bu kapsamda, "İklim Değişikliği, Çevre ve Biyoçeşitlilik", "Temiz ve Döngüsel Ekonomi", "Temiz Erişilebilir ve Güvenli Enerji Arzı", "Yeşil ve Sürdürülebilir Tarım" ve "Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım" olmak üzere 5 ana tema belirlenmiş ve bu temalarda çevrimiçi toplantılar düzenlenerek uzmanlarla bir araya gelinmiştir.
Bu toplantılar sonucunda, disiplinlerüstü bir yaklaşımla, üniversiteler, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve kamu temsilcilerinin katılımıyla 33 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konusu belirlenmiş ve TÜBİTAK öncelikli konuları arasında yerini almıştır. Bu konular, enerji verimliliğinin artırılması ve yeşil teknolojilerin kullanımıyla üretim süreçlerinde verimliliğin artırılmasına yönelik çığır açıcı teknolojileri içermektedir.
Ülkemizin bu önemli dönüşüm sürecinde, paydaşlar arasındaki işbirliği ve koordinasyon büyük önem taşımaktadır. Bu sayede, yeşil büyüme ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için gerekli olan Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri etkili bir şekilde yürütülebilecektir.
Afet Öncesi, Sırası ve Sonrasına Yönelik Araştırmalar ve Teknolojiler
Afetlere Dayanıklılık Artıracak 12 Ar-Ge ve Yenilik Konusu
Çalışmanın üçüncü ana bölümünü oluşturan “Afet Araştırmaları” bölümü, ülkemizin jeolojik konumundan kaynaklanan ve sık görülen deprem, su taşkınları, çığ, heyelan ve yangınlara karşı afet öncesi, afet sırası ve afet sonrasında tedbiri ve güvenliği sağlamaya yönelik Ar-Ge konularından oluşmaktadır.
Kalkınma Planı Öncelikli ve Kilit Teknoloji Alanları
Kalkınma Planı'nın dördüncü ana bölümü, "Öncelikli ve Kilit Teknoloji Alanları"nı içerir. Bu bölümde, 12. Kalkınma Planı'nda öncelikli olarak belirlenen teknolojiler ve sektörel bölümlerde atıfta bulunulan teknolojiler ele alınır. Özellikle dijital teknolojilerin yerli geliştirilmesine yönelik başlıklar "Dijital Teknolojiler" bölümünde ayrıntılı olarak ele alınırken, dijital teknolojilerin farklı sektörlerde ve alanlarda uygulamaları da dokümanın farklı yerlerinde yer alır. Diğer teknoloji alanlarındaki öncelikli başlıklar ise "Sektörlere Hizmet Eden Yenilikçi Teknolojiler" bölümünde verilir.
Bu ana bölümde, 2021 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile işbirliği içerisinde TÜBİTAK tarafından hazırlanan 6 teknoloji yol haritası incelenir. Bu yol haritaları, Yapay Zekâ, İleri Malzeme, Büyük Veri ve Bulut Bilişim, Motor Teknolojileri, Siber Güvenlik ve Biyoteknolojik İlaç alanlarında belirlenen ülkemizin önümüzdeki 5-10 yıl içerisindeki teknolojik hedefleri, yerli geliştirilmesi planlanan kritik ürün/teknolojiler ve öncelikli sektörel uygulamaları içerir.
Teknoloji Alanı ve Sektörler Bazında Arama Yapılabilecek Etkileşimli Doküman Nasıl Kullanılır?
Teknoloji Alanı Bazında Arama:
Dokümanın ilk sayfasında bulunan 4 ana gruptan ilgilendiğiniz grubun kutucuğuna tıklayın.
İlgilendiğiniz grubun sayfasında etkileşimli teknoloji alanları listelenir.
İlgilendiğiniz teknoloji alanına tıklayarak, o alandaki tüm Ar-Ge ve yenilik konularının başlıklarına ulaşabilirsiniz.
İlgili başlığı tıkladığınızda, Ar-Ge ve yenilik konusu hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı bölüme ulaşabilirsiniz.
Sektörler Bazında Arama:
Dokümanın ilk sayfasında bulunan "Sektörel Kullanım Senaryolarına Göre Arama" bölümüne tıklayın.
Açılan sayfadan ilgilendiğiniz sektör kutusunu seçin.
Seçtiğiniz sektördeki tüm Ar-Ge ve yenilik konularının başlıklarına toplu olarak erişebilirsiniz.
İlgili başlığı tıkladığınızda, Ar-Ge ve yenilik konusu hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı bölüme ulaşabilirsiniz.
Nasıl Önceliklendiriliyor?
Teknoloji Alanı Bazında Arama: Sektörler Bazında Arama: Bu yöntemlerle, dokümanı kullanarak hızlı bir şekilde ilgili Ar-Ge ve yenilik konularına ulaşabilir ve detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Dokümanın ilk sayfasında bulunan 4 ana gruptan ilgilendiğiniz grubun kutucuğuna tıklayın.
İlgilendiğiniz grubun sayfasında etkileşimli teknoloji alanları listelenecektir.
İlgilendiğiniz teknoloji alanına tıklayarak, o alandaki tüm Ar-Ge ve yenilik konularının başlıklarına ulaşabilirsiniz.
İlgili başlığı tıkladığınızda, Ar-Ge ve yenilik konusu hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı bölüme ulaşabilirsiniz.